Những nét đẹp văn hóa luôn là chủ đề lôi cuốn rất nhiều khách đến sapa du lịch. Có rất nhiều điều thú vị, độc đáo cho bạn thỏa sức khám phá tìm hiểu tại vùng đất tuyệt vời này. Sau đây, sapavietnam sẽ giới thiệu về một phong tục đặc sắc của người Mông – Sapa, đó là Tết cổ truyền của người Mông. Tìm hiểu nhé các bạn!
1. Tết cổ truyền của người Mông diễn ra khi nào?
Không kiểu như Tết Nguyên Đán ở dưới xuôi, Tết cổ truyền của người Mông Sapa không định ra một ngày cụ thể. Họ ăn tết theo mùa vụ. Tết truyền thống của người H’Mông xảy ra trước Tết Nguyên Đán khoảng 1 tháng, thường sẽ bắt đầu vào tháng 12 âm lịch hàng năm và kéo dài hết cả tháng.
Theo phong tục truyền thống, Sau khi đã thu hoạch mùa màng xong xuôi, người H’Mông sẽ đón tết cổ truyền. Tết của người H’Mông Sapa là những giây phút nghỉ ngơi sau một mùa lao động hăng say, vất vả. Đây còn là dịp để con cháu bề dưới thể hiện lòng biết ơn, sự tôn kính với tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, tốt đẹp.
2. Nét đặc sắc trong Tết cổ truyền của người Mông
Không giống với Tết Nguyên Đán, Tết cổ truyền của người Mông hiện nay tuy đã có nhiều thay đổi, nhưng mà vẫn không thể thiếu các phong tục, nghi lễ mang đậm tính truyền thống dân tộc.
Tại Sapa, đồng bào người dân tộc H’Mông chiếm hơn 50% dân số và sống tập trung nhiều nhất ở bản Cát Cát. Mặc dù vậy những năm gần đây, để thuận tiện cho việc đi học, đi làm của con cháu thì mọi người đã ăn Tết trùng với Tết Nguyên Đán, nhưng mà vấn giữ gìn được những giá trị truyền thống đặc trưng của dân tộc.
Tết cổ truyền của đồng bào người H’Mông luôn chứa đựng bản sắc văn hóa riêng với những lễ hội như: Gầu Tào, Lữ – xu đón năm mới,… Ngày 30 tết là một ngày rất là quan trọng để đón tổ tiên về sum họp vậy nên các gia đình sẽ trang trí, bày biện xung quanh nhà. Ngày mùng Một, người dân sẽ làm lễ cúng tổ tiên và thăm hỏi, chúc tết nhau. Từ ngày mùng Ba trở đi được xem là thời điểm vui nhất trong dịp đầu năm mới, Sau khi đã tiễn chân tổ tiên, mọi người lại nô nức xúng xính váy áo đi chơi xuân.
3. Tết cổ truyền của người Mông được chuẩn bị như thế nào?
Trước Tết được xem là khoảng thời gian bận rộn nhất, nhà nhà trong bản nô nức chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa. Người nào lo việc của người ấy, ai cũng hào hứng cho ngày Tết cổ truyền sắp tới. Đàn bà thì cố gắng hoàn thiện nốt những bộ đồ mới và sắm sửa đồ Tết cho gia đình. Đàn ông người H’Mông thì dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị củi mấy ngày tết, mổ lợn, thịt gà để chuẩn bị cho bữa cơm cúng gia tiên. Đám trẻ con trong bản nô nức, tụ tập, vui đùa với nét mặt rạng rỡ, vui tươi.
Bên bếp lửa hồng, miếng thịt trâu tẩm ướp đặc biệt, những giây lạp xưởng được treo đầy bếp sử dụng để tiếp khách quý. Đáng chú ý là rượu ngô và bánh dày là hai món đặc sản không bao giờ thiếu trong dịp Tết cổ truyền của người Mông.
Để làm nên những ly rượu thơm ngon chúc nhau vào đầu xuân năm mới này họ đã phải mất công chưng cất trước đó cả tháng trời. Rượu ngô hay được đựng trong các chum và nút bằng lá chuối khô nhằm giúp lưu giữ mùi hương và độ ngon. Khi tới du lịch Sapa khách du lịch sẽ được thưởng thức món rượu thơm ngon, thanh ngọt này tại nhà của người H’Mông.
4. Những tục lệ trong ngày Tết cổ truyền
Theo tục lệ người Mông, cứ đến Tết cổ truyền thì người đi xa đến mấy cũng về để thắp hương cúng ông bà, tổ tiên để cầu chúc cho năm mới thuận lợi, sức khỏe và gặp nhiều may mắn.
Tối 30, mỗi gia đình sẽ làm một bữa cơm để cúng ma nhà và tổ tiên. Bàn thờ được đặt giữa nhà đối diện với cửa chính.
Theo tục, khi nghe tiếng gà gáy đầu tiên vào mùng Một, các gia đình sẽ dậy và đi gánh nước mới được về nấu ăn. Tại thời điểm này, người dân không còn phải đi gánh nước xa như trước kia vì đã có những bể nước tập trung mà tục vẫn được duy trì lại càng thêm ý nghĩa. Đặc biệt, còn tục lệ rằng lấy nước về đem cân lên nếu nước nhiều hơn năm cũ thì sẽ có nhiều lộc hơn.
Những phong tục này bắt nguồn từ những mong ước giản dị của đồng bào người Mông. Họ nghĩ rằng, mong muốn làm ăn tốt thì phải dậy sớm, vì thế họ mới có tục dậy sớm gánh nước vào mùng Một. Cả năm đã làm lụng vất vả, nên họ phải ăn thịt để bù lại những ngày đó và họ cũng không nấu món rau nào cho mâm cúng ngày Tết, thổi bếp thì mưa bão sẽ đổ về làm hỏng mùa màng…
5. Kết bài
Có thể thấy Tết cổ truyền của người Mông khá độc đáo với nhiều nét tương đồng giống nước ta. nếu có dự định xây dựng kế hoạch cho tour du lịch Tết, bạn hãy cùng khám phá xứ thảo nguyên xinh đẹp này để cùng tìm và phân tích nhiều điều thú vị.
Xem thêm: Những điều thú vị về trang phục đặc trưng của Sapa
Hảo Hảo – Tổng hợp, chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo:clickladi,pasgo,vietgiaitri)
